Gepest worden, er niet bij horen, je ánders voelen
“De mooiste tijd van je leven!!” roepen sommigen over hun middelbare schooltijd. Nou, niet voor iedereen. Niet bepaald.
Voor een puber is ‘erbij horen’ één van de allerbelangrijkste sociale behoeftes. Wat als je dan anders bent dan gemiddeld? Als je andere kleren mooi vind, uit een ander soort gezin komt, een andere dan gemiddelde huidskleur hebt of of een andere seksuele voorkeur? Wat als je introvert bent in deze extraverte wereld? Wat als je niet van sport houdt? Of als je geen vlees eet?
Anders dan gemiddeld en voor de meesten is dan de middelbare schooltijd geen pretje.
Soms heb je geluk en vind je een groepje misfits waar je wel lekker jezelf kunt zijn. Dan lig je er misschien als groep buiten, maar who cares? Je wilt toch niet bij de gemiddelden horen.
Er is helemaal niks mis met gemiddeld, overigens. Het is echt een prachtpositie van waaruit je je leven kunt opstarten. Welke richting je later ook kiest, hoe je je kop later ook buiten het maaiveld uitsteekt, op de meeste middelbare scholen hebben gemiddelde leerlingen het veiliger, leuker en zijn ze zelfverzekerder in vergelijking met de ‘aparten’.
Ik krijg veel van deze kinderen hier over de vloer. Jonge mensen eigenlijk, kinderen doet ze geen recht. Ik was er zelf ook eentje, trouwens. Nooit gepest, wel altijd anders gevoeld. Soms komen ze bij mij omdat ze zo zo zo zo graag bij dat ene groepje willen horen. En wat ze daarvoor moeten doen. Hoe ze moeten veranderen, of wat ze moeten zeggen.
Het liefst wil ik roepen dat dat groepje zich beter aan hen aan kan passen, zo uniek, zo prachtig met je paarse haar. Zo’n mooie kijk op de wereld, zoveel humor, zoveel moed. Daar kunnen we meer van gebruiken.
Dat kunnen ze alleen op dat moment nog niet horen. Ze willen gewoon niet alleen staan in de pauze, ze willen gevraagd worden, ze willen naast een leuk iemand zitten. Ze willen dat de roddels stoppen, dat de vuile stiekeme blikken stoppen, dat ze met gym gewoon als derde en niet als laatste gekozen worden.
Wat hebben zij aan ‘uniek’ en ‘een mooie blik op de wereld’?
Het is een lange weg van “Ik wil bij dat groepje horen!” naar “Bij hen voel ik me thuis”. Dat is vaak een heel ander groepje dan waar we mee begonnen. We praten over ‘Wat is vriendschap?’ en ‘Ben je zelf een goede vriendin?’ en we hebben het ook over dat er geduld nodig is. Dat als je op een school vol zeemeerminnen zit en je zelf een boself bent, dat je dan geduld moet hebben. En dat als je jezelf een staart aanmeet en je best doet om op een zeemeermin te lijken, de andere boselven op school je niet zullen herkennen. Zo vind je je echte groepje nooit, natuurlijk.
Er zijn sociale vaardigheden die je kunt oefenen (ik heb er een spel over gemaakt) en er zijn manieren om je moed te trainen (een ander spel). Je kunt je zelfvertrouwen vergroten, je groepjes buiten school zoeken, blij leren zijn met één of twee echte vriendinnen.
Er zijn heel veel manieren om je sociaal wat sterker in je schoenen te laten staan. En als we door dat proces heen zijn, en een prachtpuber weet wat hij/zij/hen waard is, dán kun je de vraag stellen: “Bij wie wil je eigenlijk echt horen? Met wie zou je over dertig jaar nog steeds vrienden kunnen zijn, denk je?”
En dán krijg je wel een mooi, eerlijk antwoord.
Helaas, je hoort nog steeds niet bij dat groepje meiden waar je mee begon. Je kiest je eigen vrienden wel. Nu, op deze school, of in de loop van je leven.
En het mooie is vaak dat heel ‘toevallig’, als zo’n mooi kind leert over wat ze wil, wie hij wil zijn, waar hen waarde aan hecht, de andere boselven hen opzoeken. Niet altijd, niet meteen, maar wel. Uiteindelijk wel. En dan heb je vrienden voor het leven en hoef je zelf geen gemiddelde meerminnenstaart aan te meten.
Wil je weten hoe je als ouder je kind kunt helpen als ze/hij/hen zich alleen of anders voelt op school? Geef je op voor de online lezing van 13 februari 2025. Is die datum al voorbij als je dit leest? Mail me gerust voor de presentatie en de audio-opname.
